Phụ gia thực phẩm giúp món ăn thêm ngon và bảo quản lâu hơn, nhưng không phải loại nào cũng an toàn. Thực tế, có nhiều chất bị lạm dụng hoặc sử dụng sai mục đích gây nguy hiểm cho sức khỏe. Cùng điểm qua các chất phụ gia thực phẩm nguy hiểm trong bài dưới dưới đây.
1. Phụ gia thực phẩm nguy hiểm là gì?
Phụ gia thực phẩm là các chất được thêm vào trong quá trình chế biến để cải thiện màu sắc, hương vị, độ bền hoặc kéo dài hạn sử dụng. Tuy nhiên, không phải phụ gia nào cũng an toàn.
Phụ gia thực phẩm nguy hiểm gồm ba nhóm:
- Phụ gia bị cấm sử dụng do độc tính cao.
- Phụ gia được phép nhưng vượt liều lượng gây hại cho sức khỏe.
- Phụ gia trôi nổi, kém chất lượng, không rõ nguồn gốc.
Việc nhận diện đúng các chất này giúp cả nhà sản xuất và người tiêu dùng tránh được nhiều rủi ro.
2. Danh sách chất phụ gia thực phẩm nguy hiểm
2.1 Hàn the (Borax)
- Hàn the là một trong những chất phụ được lạm dụng dùng trong thực phẩm phổ biến để tạo độ giòn, dai cho giò chả, bún, mì.
- Tác hại: gây ngộ độc cấp tính, đau bụng, tiêu chảy. Về lâu dài, tích tụ trong cơ thể có thể gây tổn thương gan, thận, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
- Tình trạng: đã bị Bộ Y tế cấm tuyệt đối sử dụng trong chế biến thực phẩm.
2.3 Formol (Formaldehyde)
- Ứng dụng sai mục đích: thường bị dùng để bảo quản bún, phở, hải sản, giúp thực phẩm lâu hư.
- Tác hại: gây tổn thương niêm mạc dạ dày, phổi, hệ hô hấp, và là chất có nguy cơ gây ung thư.
- Tình trạng: nằm trong danh sách chất cấm trong chế biến thực phẩm.
2.4 Auramine O – Màu vàng O
Đặc điểm: là thuốc nhuộm công nghiệp màu vàng, đôi khi bị dùng để tạo màu cho bánh kẹo, mứt, hạt dưa, gà ủ muối,…
Tác hại: gây độc cho gan, làm tổn thương hệ thần kinh và có thể gây ung thư nếu dùng lâu dài.
Tình trạng: bị cấm tuyệt đối trong thực phẩm.
2.5 Sodium Nitrit (NaNO₂) khi lạm dụng
- Vai trò: được phép dùng với liều lượng hạn chế trong chế biến xúc xích, thịt nguội để giữ màu hồng đẹp và ngăn vi khuẩn.
- Nguy cơ: nếu vượt ngưỡng, nitrit có thể phản ứng với amin trong thịt tạo thành nitrosamine – hợp chất gây ung thư.
- Lưu ý: chỉ an toàn khi tuân thủ đúng quy định của Bộ Y tế và Codex quốc tế.
3. Hậu quả khi sử dụng phụ gia nguy hiểm
Khi người tiêu dùng không may sử dụng phải thực phẩm có chứa phụ gia nguy hiểm có thể gây nên nhiều hậu quả nghiêm trọng:
- Ngắn hạn: gây ngộ độc thực phẩm, nôn mửa, đau bụng, rối loạn tiêu hóa.
- Dài hạn: tích tụ độc tố trong cơ thể, gây tổn thương gan, thận, hệ thần kinh, thậm chí ung thư.
- Về kinh tế – xã hội: làm mất niềm tin của người tiêu dùng, ảnh hưởng đến uy tín và sự phát triển bền vững của ngành thực phẩm.
4. Giải pháp thay thế và kiểm soát
– Sử dụng phụ gia an toàn, có nguồn gốc rõ ràng: Ưu tiên các phụ gia được Bộ Y tế cho phép và nằm trong danh mục quốc tế Codex.
– Tại Việt Nam, hàn the và formol là 2 chất cấm dùng trong thực phẩm nhưng nhiều hộ kinh doanh vẫn lạm dụng sử dụng để tạo giòn dai hoặc bảo quản bún mì phở. Giải pháp thay thế là các phụ gia an toàn đã được kiểm duyệt và bộ y tế cấp phép sử dụng trong thực phẩm. Một số phụ gia an toàn thay thế cho hàn the, formol như:
- Phụ gia tạo giòn dai cho giò chả: VMC K7, VMC K8, VMC MP
- Phụ gia tạo giòn dai cho bún phở: VMC BP, VMC BMP
- Phụ gia bảo quản: VMC Sorbat, VMC Anti, VMC Anti one
– Ứng dụng phụ gia tự nhiên: như muối, đường, giấm, vitamin C,…vừa an toàn vừa tạo hương vị tự nhiên.
– Kiểm soát chặt quy trình sản xuất: Nhà sản xuất cần tuân thủ liều lượng, quy định và công bố chất lượng sản phẩm.
– Người tiêu dùng thông minh: nên chọn mua sản phẩm từ thương hiệu uy tín, tránh hàng trôi nổi, giá rẻ bất thường.
Bài viết trên đã giúp bạn đọc nắm được danh sách các chất phụ gia nguy hiểm không nên dùng trong thực phẩm. Việc lạm dụng hoặc sử dụng phụ gia cấm không chỉ gây hại sức khỏe mà còn vi phạm pháp luật. Giải pháp an toàn cho các nhà sản xuất thực phẩm là chỉ sử dụng phụ gia được phép, có nguồn gốc rõ ràng, đồng thời tăng cường áp dụng các phụ gia tự nhiên, công nghệ bảo quản hiện đại. Hiện nay phụ gia Việt Mỹ chuyên cung cấp các phụ gia thực phẩm an toàn, hiệu quả, được BYT cấp phép sử dụng trong thực phẩm. Nếu quý khách có nhu cầu mua hàng, vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ. Trân trọng cảm ơn quý khách đã lựa chọn phụ gia Việt Mỹ.
